پیروزیهای محیط زیستی در سال ۱۴۰۱
تاریخ انتشار: ۹ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۱۴۶۵۰
امروزه، اگر در گوشهای از میهن درختی به ناحق قطع شود، یا معدنی به یک روستا یا به یک زیستگاه حیات وحش آسیب برساند، یا پسابی وارد رودخانهای شود، و یا هر فعالیت تخریبی دیگر که صورت گیرد، دستکم در فضای مجازی و البته در بسیاری موردها در مطبوعات و رسانههای فراگیر، با واکنش مردمی روبرو میشود. این حساسیت همگانی بزرگترین دستاورد چند دهه کنشگریِ دلسوزان طبیعت کشور است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
راه دراز و سختی در پیش است تا بشر به شکلی جدی و مؤثر، زمین را از تخریب و آلودگیِ خودساخته نجات دهد، اما هر روزه میلیونها انسان هم با پشتکار فراوان در این راه گام برمیدارند. چند مورد که در زیر به آنها اشاره میکنم، نمونههایی است از پیروزیِ تلاشگران ایرانیِ عرصهی حفاظت محیط زیست در برابر سودجویانی که دغدغهی حفظ شکوه طبیعی این سیارهی زیبا و دلنگرانیِ منافع نسلهای آینده را ندارند.
توقف ساختوساز در میانکاله؛ در فروردین ۱۴۰۱ جامعهی محیط زیستی با شنیدن خبر آغاز یک دخلوتصرف گسترده در مرتع حسینآباد در نزدیکی تالاب میانکاله شوکه شد. در بیستم اسفند ۱۴۰۰ وحیدی وزیر کشور کلنگ احداث «مجتمع پتروشیمی مازندران» را به زمین زده بود. ساخت این مجتمع گذشته از مغایرت با اصول حفاظت از تالابها و تعهدات قانونی سازمان حفاظت محیط زیست و معاهدههای بینالمللی که ایران در آن عضو است، با تصویبنامهی هیات وزیران مورخ ۳/۷/۱۳۸۱ که اسقرار صنایع شیمیایی را در استانهای گیلان، مازندران، و گلستان به جز در دو شهرک صنعتی لوشان (گیلان) و مراوه (گلستان) ممنوع کرده، در تضاد بود. پیگیریهای مستدل کنشگران محیط زیست، ورود جدی سازمان حفاظت محیط زیست و فراکسیون محیط زیست مجلس و معاونت حقوقی ریاست جمهوری به موضوع، و بازتاب گستردهی این تخلف در فضای مجازی و رسانهها، به متوقف ساختن پروژه توسط دستگاه قضایی انجامید.
پلمب کارخانهی خمیرمایهی ناغان؛ این کارخانه در شهرستان کیار استان چهارمحال و بختیاری، پساب تصفیهنشدهی خود را در رودخانه تخلیه میکرد. با شکایت ادارهی محیط زیست و پیگیریهای مردمی، در تیر ماه کارخانه به دستور دادستان پلمب شد تا پس از نصب سامانهی تصفیهی پساب (یا انتقال کارخانه به نقطهای دیگر) کار را دوباره آغاز کند.
ابطال سندهای واگذاری تالابها به وزارت نیرو؛ در اجرای طرح کاداستر (حدنگاری و صدور سند برای همهی زمینهای کشور) وزارت نیرو مدعی مالکیت بستر رودخانهها و تالابهای کشور شده است. در یک روند پراشتباه، سازمان ثبت اسناد و املاک هم سند شماری از تالابهای کشور را به نام وزارت نیرو صادر کرد. فعالان محیط زیست برپایهی اصول کلی حفاظت از میراثهای مشترک ملی و مادهی یک قانون ملی شدن جنگلها، و دیگر قانونها معتقدند که فقط سازمان جنگلها و مراتع به نمایندگی از دولت، امانتدار این منابع است که تعلق به ملت دارد. پیگیریها از سوی مردم و فراکسیون محیط زیست مجلس به نتیجه رسید و معاون امور املاک و کاداستر سازمان ثبت اسناد دستور داد که سند تالابها فقط به نام سازمان جنگلها و مراتع صادر شود.
کاهش آتشسوزی جنگلها و مراتع؛ با آن که سال ۱۴۰۱ سال بسیار کمبارش و خشکی بود، اما تعداد و گسترهی آتشسوزی در عرصههای طبیعی بسیار کمتر از سالهای پیش از آن بود. برای مثال، طبق گفتهی مسئولان، در جنگلهای غرب مازندران میزان آتشسوزیها نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود هشتاد درصد کاهش داشت. دلیل این کاهش تا حد زیادی افزایش آگاهی و حساسیت مردم، و مجهز شدن مأموران و گروههای خودجوش به وسایل مهار آتش بوده است.
طرح شکایت از قصورکنندگان در موضوع کاهش آلودگی هوا؛ در آذر ماه، سمیه رفیعی نمایندهی تهران و رییس فراکسیون محیط زیست مجلس گفت که یک پروندهی کامل در این زمینه تهیه و به دادستان کل کشور داده شده است.
موضوع حیوانات ولگرد؛ غذارسانیِ سازمانیافته به حیوانات ولگرد که گاه به غلط و موذیانه «حمایت از حیوانات» قلمداد میشود، سبب افزایش بیسابقهی سگ و گربه در محیطهای طبیعی و فضای عمومیِ سکونتگاههای انسانی شده است. این افزایش، تهدیدی جدی برای سلامت همگانی و حیات وحش، و یک آزار در حق همان سگ و گربهها است که افزایش مییابند و محکوم به زندگی در شرایط سخت کوچه و خیابان یا کوه و دشت میشوند. از این رو شماری از کارشناسان و فعالان محیط زیست بهشکل جدی دربارهی خطرات غذارسانی اطلاعرسانی و اقدام به طرح شکایت قانونی بر ضد چند تن از غذارسانهای حرفهای کردند. مجموع این کارها سبب شده که بسیاری از مردم متوجه تفاوتِ حمایت اصولی از حیوانات و «ولگردپروری» بشوند.
ماجرای سد چمشیر؛ این سد در مرز استان کهکیلویه و بویر احمد با استان بوشهر بر روی رودخانهی زهره زده شد. شمار زیادی از کارشناسان و فعالان محیط زیست و آب گفتهاند که پر شدن مخزن این سد بهعلت «لبشور» بودن رودخانهی زهره و وجود لایههای نمکی در محل مخزن، موجب میشود که آب رودخانه بهکلی شور شود. آنان همچنین مطالب زیادی دربارهی نابود شدن پوشش جنگلیِ کرانرودی بر اثر غرق شدن در مخزن سد، و همچنین دربارهی اثرات تخریبی جاری شدن آب شور به پاییندست سد نوشتند. نتیجه این بود که رییس سازمان حفاظت محیط زیست، مدیرکل دفتر ارزیابی اثرات زیستمحیطی سازمان، رییس فراکسیون محیط زیست مجلس، و مرکز پژوهشهای مجلس هم بهشکل جدی با آبگیری سد چمشیر (دستکم در سال ۱۴۰۱ و پیش از بررسیهای بیشتر) مخالفت کردند. البته وزارت نیرو در اقدامی غیراصولی و غیرقانونی در اواخر دی ماه آبگیری را آغاز کرد(!) اما امضای هزاران تن در پای درخواست جلوگیری از آبگیری، همسویی مسئولان حفاظت از طبیعت کشور با فعالانِ مردمی، و بیاعتبار شدن بیش از پیشِ ادعاهای سدسازان، نویدبخش آیندهی بهتر برای رودخانههای کشور است.
یوز در یک ترانه و در فضای عمومی؛ یوزپلنگ آسیایی که امروزه به تعداد بسیار اندک فقط در ایران زیست طبیعی دارد، به نماد محیط زیست کشور بدل شده است. داستان «پیروز» توله یوزی که در اسارت به دنیا آمد و چند ماهی زنده ماند و ورود آن به ترانهای اجتماعی که میلیونها بار شنیده شد و شهرت جهانی یافت، داستانِ فراگیر شدن فرهنگِ دوست داشتن حیات وحش و همهگیر شدن آن در فضای اجتماعی بود.
کمتر شدن ریختوپاش زباله؛ امروزه در مسیرهای کوهنوردی و طبیعتگردی، در خیابانها و جادهها، و در جاهایی که مردم برای سیزدهبهدر میروند، در قیاس با سالهای گذشته ریختوپاش زباله بسیار کمتر به چشم میخورد. ترویج فرهنگ حفاظت محیط زیست، و اجرای برنامههای پاکسازی کوه و دشت از عاملهای مهم در رسیدن به این وضعیت بوده و پیدا است که هر سال از این نظر وضع بهتری پیدا میکنیم.
مطالبهگری در موضوع دفن پسماند در سراوان گیلان؛ پخش فیلم و عکس از دفنگاه زبالهی سراوان و انتشار یادداشتهایی در این زمینه سبب ورود وزارت کشور به موضوع و برگزاری نشستهای مشترک با استانداری گیلان و شهرداری رشت و پیمانکاران با هدف یافتن راههای اصولی مدیریت پسماند در این منطقه شد.
*کنشگر محیطزیست
۴۷۴۷
کد خبر 1748010منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: محیط زیست عباس محمدی فراکسیون محیط زیست مجلس حفاظت محیط زیست محیط زیست وزارت نیرو تالاب ها جنگل ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۱۴۶۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انحراف آب هیرمند توسط طالبان به شوره زارهای افغانستان | افغانستانیها آب شیرین را تلخاب می کنند! | واکنش معاون رئیسجمهور به این اقدام عجیب طالبان
همشهری آنلاین - مجید جباری: هفته گذشته بود که با استناد به انتشار تصاویر ماهواره ای، روزنامه همشهری به انحراف آب رودخانه مرزی هیرمند به سمت شوره زار گودزره اشاره و آرزو اشرفی زاده،مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالابهای سازمان حفاظت محیط زیست کشور نیز در گفت و گو با همشهری آنلاین ضمن تائید این موضوع، از رها نکردن حقابه هامون از هیرمند و هدر دادن آب با انحراف به شوره زارهای آن کشور انتقاد کرد.
حالا علی سلاجقه، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم انحراف آب سیلاب از حوضه آبریز هیرمند از سوی افغانستان به سمت گودزره را تائید و اعلام کرد:« با نگاهی به اطراف سازه سد کمالخان متوجه مسیرهایی برای انحراف به بیابان گودزره شدیم و امیدواریم انحراف گودزره را باتوافق هیأت حاکمه افعانستان مسدود کنیم؛ چرا که با این کار وضعیت تالابها و اکوسیستم های پایین دست در ایران بهتر خواهد شد.»
در همین زمینه بخوانید طالبان حاضر است آب را هدر بدهد اما آب به ایران نرسد | ماجرای تلخ انحراف عمدی بخش عمدهای از آبهای مشترک ایران و افغانستان به سمت شورهزارها!مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست کشور هفته گذشته به همشهری گفته بود:« متأسفانه با وجود بارشهای خوبی که در حوضه هیرمند و کل کشور افغانستان اتفاق افتاده است و رودخانههای ورودی تالاب هامون، وضعیت مناسب و سیلابی دارند، اما دستکاریهایی که در بالادست اتفاق افتاده و انحراف آبی که به وسیله بندهای انحرافی ایجاد شده، باعث شده است که آب از مسیر طبیعی خود منحرف شده و مسیر طبیعی را طی نکند.»
تصویر ماهواره ای از انحراف آب به بیابان های گودزره در افغانستاندر گفتوگوی همشهری آنلاین با اشرفیزاده اعلام شد: «مسیر طبیعی آب در این حوضه آبریز به این صورت است که آب باید از رودخانه هیرمند وارد ایران شده و تالاب هامون را سیراب کند. در ادامه از طریق رودخانه شیرین به افغانستان برگردد و وارد گودزره شود. اما متأسفانه دستکاری در مسیر طبیعی و تامین نشدن حقابه پاییندست، این مسیرطبیعی را منحرف کرده است.»
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست، این اقدام افغانستان را نظر حقوق عرف بینالملل محکوم دانست و اعلام کرد:«در این زمینه اعتراض خود را اعلام کردهایم.»
این مدیر سازمان حفاظت محیط زیست همچنین از مکاتبه برای پیگیری سازمان محیط زیست از مراجع ذیربط (وزارت امور خارجه) برای پیگیری انحراف آب هیرمند به شورهزار گودزره خبر داد.
گودزره یک شورهزار است و از نظر اکولوژیکی هیچ ارزشی ندارد. این پهنه آبی بهدلیل واقع شدن در انتهای حوضه آبریز، ارزش اکولوژیکی ندارد و معیشت مردم منطقه هم هیچوقت وابسته به آن نبوده است. درمقابل، اما تالاب بینالمللی هامون به عنوان ذخیره زیست کره که در کنوانسیون رامسر ثبت شده، ارزش اکولوژیکی بسیار بالایی دارد و به لحاظ عرفی و قوانین بینالملل، انحراف مسیر طبیعی هیرمند محکوم شده است.
کد خبر 849162 منبع: همشهری آنلاین برچسبها ایران و افغانستان تالاب خبر ویژه افغانستان طالبان سازمان حفاظت محیط زیست محیط زیست ایران رود هيرمند